Ο δημοσιογράφος και φίλος του Μίκη Θεοδωράκη, Γιώργος Λογοθέτης, παρακολουθώντας τη ζωή του Μίκη από το Σεπτέμβριο του 1962 που τον πρωτοσυνάντησε στην Αθήνα, την παρουσιάζει μέσα από πολλά μικρά κείμενα-αφηγήσεις σε ένα λεύκωμα με τον τίτλο «Μίκης Θεοδωράκης. Θρησκεία μου είναι η Ελλάδα». Δημοσιεύουμε εδώ ένα από τα κείμενα που αφορούν στην περίοδο της εξορίας του στην Ζάτουνα Αρκαδίας.
Στη Ζάτουνα με τον Σικελιανό
Αύγουστος 1968.
Μετά τις περιπέτειες στην Ασφάλεια και τις φυλακές Αβέρωφ, η χούντα απομονώνει τον Μίκη Θεοδωράκη στο Βραχάτι Κορινθίας. Ομως,
η μεγάλη αγάπη του για τη θάλασσα, και οι ανησυχίες των χουντικών για πιθανή απόδρασή του στο εξωτερικό, οδήγησαν τους δικτάτορες να πάρουν νέες αποφάσεις. Ο Μίκης έπρεπε να εξοριστεί σε πιο "ασφαλές" μέρος.
Οταν ο συνταγματάρχης Λαδάς ενημερώθηκε για την αγάπη του Μίκη στη θάλασσα, έδωσε εντολή να βρουν το πιο απομακρυσμένο σημείο και να τον απομονώσουν εκεί αμέσως. Στις 21 Αυγούστου 1968 μια κουστωδία τον μεταφέρει στο κέντρο της Πελοποννήσου, στο ορεινό χωριό της Αρκαδίας, τη Ζάτουνα, κοντά στη Δημητσάνα.
Εκεί, ο Μίκης έγραψε μια σειρά από σημαντικά έργα που ονόμασε "Αρκαδίες". Το "Πνευματικό εμβατήριο" ανήκει στην "Αρκαδία 5" και γράφτηκε κάτω από συγκλονιστικές συνθήκες, όπως περιγράφει ο ίδιος:
"Ζάτουνα, Φεβρουάριος 1969. Αρχίζει η μελέτη. Η αυτογνωσία. Η σύνθεση. Ο κλοιός γύρω μου ασφυκτικός. Τα μέτρα σκληρά και ηλίθια. Τα νεύρα μου τεντώνουν. Η ψυχή μου πονάει. Ξαφνικά, ακούω τη χάλκινη φωνή του Σικελιανού: "Ομπρός οι δημιουργοί".
Βλέπω τον ποιητή μπροστά μου, γιγάντιο άγγελο να περνά, να φεύγει και να ξανάρχεται. Η φωνή του βροντερή, όπως τον Φλεβάρη του 1943 στη γερμανική κατοχή, όταν στον τάφο του Παλαμά, και κάτω από τη μύτη των γερμανικών όπλων, βροντοφώναζε το σάλπισμα για Αγώνα και Λευτεριά.
Ο στίχος του με τυλίγει σ' ανεμοστρόβιλο.
"Ομπρός, βοηθάτε να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω από την Ελλάδα".
Εξω χιονίζει. Είμαι μόνος. Οι φρουροί μου τουρτουρίζουν στο κρύο. Τους φωνάζω μέσα στη ζεστασιά. Τους κερνώ τσικουδιά. Βγάζουν τις χλαίνες, κάθονται γύρω από τη φωτιά και με παρακολουθούν αμήχανα που συνθέτω με συντροφιά το πιάνο.
Ξαφνικά, γουρλώνουν τα μάτια:
Παίζω το τραγούδι από την αρχή και προχωρώ. Κερνώ ξανά τσικουδιά.
Το χιόνι έξω στόλισε τις καρυδιές. Νυχτώνει. Τα ποτήρια σηκώνονται. Τα πρόσωπα αρχίζουν να κοκκινίζουν.
-Μίκη, παίξε κι άλλο!
Παίζω κι άλλο, και συνεχίζω να γράφω ασταμάτητα. Το μπουκάλι άδειασε.
Το χιόνι σταμάτησε. Παίζω ξανά τον Σικελιανό, πίνουμε τις τελευταίες γουλιές, κοιταζόμαστε στα μάτια, και όλοι μαζί βγαίνουμε έξω. Πρώτος εγώ, ανοίγω δρόμο μέσα στο χιόνι. Τρεκλίζοντας και τραγουδώντας ακολουθούν οι φρουροί μου. Μπαίνουμε στο καφενείο.
-Γιάννη, κερνάω όλο τον κόσμο!
-Τι έπαθες; με ρωτάει ο Χρόνης. Παντρεύεις κανέναν;
-Πάντρεψα τη μουσική μου με τον Σικελιανό, απαντάω. Ομπρός να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω από την Ελλάδα!
-Ομπρός! επαναλαμβάνουν με ικανοποίηση οι χωροφύλακες.
Μερικές μέρες μετά, όλοι τους πήραν δυσμενή μετάθεση!".
Στη Ζάτουνα ο Μίκης έγραψε μια σειρά από έργα με το όνομα "Αρκαδίες" σε κείμενα των Αγγελου Σικελιανού, Μάνου Ελευθερίου, Ανδρέα Κάλβου, Τάκη Σινόπουλου και Μανόλη Αναγνωστάκη. Τον Οκτώβρη του 1969, με σκοπό την πιο σκληρή απομόνωσή του, μεταφέρεται στις φυλακές του στρατοπέδου στον Ωρωπό.
Από το βιβλίο του Γιώργου Λογοθέτη "Μίκης Θεοδωράκης: θρησκεία μου είναι η Ελλάδα" (Εκδόσεις Άγκυρα, 2011 - σελ.110-111) .
Το κείμενο της εισαγωγής είναι μια τροποποιημένη εκδοχή άρθρου της εφημερίδας Ελευθεροτυπία.
Για την αντιγραφή,
Γ.Σ.
Σπίθα Τρίπολης
Ο Άγγελος Σικελιανός
Ο
Μίκης με τα παιδιά του, την Μαργαρίτα και τον Γιώργο, στη Ζάτουνα
Αρκαδίας
(η φωτογραφία είναι από το βιβλίο του Αστέρη Κούτουλα που
κυκλοφορεί στα γερμανικά
με τίτλο “Mikis Theodorakis-Ein Leben in
Bildern”, Schott Music GmbH & Co KG)
Συνέντευξη Μίκη Θεοδωράκη στην Βίκυ Φλέσσα (εκπομπή ''Στα άκρα'' - ΝΕΤ -Φεβρουάριος 2010).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου